Zoek je hulp bij traumaklachten? Kijk hier
Wat is trauma?
Trauma is meer dan een nare herinnering. Het zijn de gevolgen van het meemaken van ingrijpende gebeurtenissen. Het is een wond die diep zit — in emoties, gedachten én het lichaam. Die wond kan ontstaan na één heftige gebeurtenis, maar ook door langdurige onveiligheid of verwaarlozing. Vaak zie je het direct. Soms openbaart het zich pas later.
Herken de signalen van trauma
Misschien herken je deze signalen bij een kind of jongere:
- Herbelevingen, zoals nachtmerries
- Niet willen praten over de gebeurtenis
- Snel schrikken of zich terugtrekken
- Moeite om anderen te vertrouwen
- Boosheid of woede-uitbarstingen
- Concentratieproblemen
Deze reacties zijn de gevolgen van het meemaken van ingrijpende gebeurtenissen en een manier om met pijn om te gaan. Begrip en geduld zijn dan essentieel.
Traumatische gebeurtenissen voorkomen
Je kunt niet altijd voorkomen dat kinderen iets heftigs meemaken. Maar je kunt wel voorkomen dat een nare ervaring uitgroeit tot een langdurig trauma. Dat begint bij veiligheid – niet alleen feitelijk, maar ook gevoelsmatig. Een kind moet weten én voelen dat het beschermd is en dat er mensen zijn die het serieus nemen.
PTSS
Na een traumatische gebeurtenis ontwikkelt 1 op de 5 jongeren een posttraumatische stressstoornis (PTSS). Symptomen zijn herbelevingen, vermijding, slaapproblemen en verhoogde prikkelbaarheid. Vroege signalering en passende behandeling zijn essentieel.
Gehechtheidstrauma
Bij gehechtheidstrauma – ook wel hechtingstrauma – ontbreekt een veilige, stabiele band met een ouder of verzorger. Dit ontstaat vaak bij verwaarlozing, mishandeling of frequente wisselingen van verzorgers. Kinderen met gehechtheidstrauma kunnen extreem wantrouwend of juist overmatig aanhankelijk zijn.
Welke traumabehandeling werkt?
Levvel’s TOPGGz expertisecentrum voor trauma, gehechtheid en gezin onderzoekt continu het effect van verschillende traumabehandelingen, bijvoorbeeld:
TF-CBT
Traumagerichte cognitieve gedragstherapie is effectief bewezen. Lees hoe je opvoeders actief betrekt.
EMDR
Helpt bij het verwerken van pijnlijke herinneringen. Ontdek meer in het webinar EMDR voor ouders en lees hoe kortdurende EMDR ouders van een ziek kind helpt. In sommige gevallen kan een behandeling in minder dan 4 uur effectief zijn: lees hier hoe.
KIT-week
Korte Intensieve Traumabehandeling (KIT) combineert in één week TF-CBT, EMDR en psychomotorische therapie. Ouders doen actief mee. Onderzoek toont dat klachten bij veel jongeren sterk verminderen.
IGT-K
Integratieve Gehechtheidsbevorderende Traumabehandeling voor Kinderen (IGTK) is een behandeling voor kinderen en jongeren die psychische klachten, zoals PTSS, hebben ontwikkeld doordat ze in hun vroege kinderjaren langdurig ingrijpende ervaringen in hun thuissituatie hebben meegemaakt. IGT-K laat kinderen zich veilig voelen in het heden, voor zij middels EMDR met hun trauma aan de slag gaan.
MDMA-behandeling
In onderzoek voor jongeren met hardnekkige PTSS. Meer hierover lees je in MDMA voor jongeren met PTSS.
Tem je draak
In eerst instantie ontwikkelde Levvel de Tem je draak-training voor chronisch getraumatiseerde pleegkinderen van 7 tot 12 jaar. Inmiddels is de training op maat beschikbaar voor kinderen die kampen met traumaklachten door seksueel misbruik, adoptie of huiselijk geweld. Ook is de training door de uitbreiding geschikt voor individueel gebruik. Download de vignetten voor Tem je draak.
Traumasensitief werken
Traumasensitief werken betekent dat je in je aanpak altijd rekening houdt met de impact van traumatische ervaringen. Je kiest voor relatie boven regels, en je bouwt stap voor stap aan vertrouwen.
- Traumasensitief opvoeden, bijvoorbeeld met de presentiebenadering
- Traumasensitief werken in het forensisch veld.
- Traumasensitief onderwijs – kinderen leren omgaan met stress en emoties, zodat school een veilige plek wordt. Bekijk de lesmodule Wat je meemaakt. Begrijpen wat er gebeurt in je hoofd, je hart en je lijf
TOPGGz expertisecentrum voor trauma, gehechtheid en gezin
Heeft een kind complexe traumaklachten of hechtingsproblemen? Dan kun je terecht bij het TOPGGz Centrum voor Trauma en Gezin van Levvel. Hier werken gespecialiseerde behandelaren, onderzoekers en trainers samen. Je kunt er terecht voor diagnostiek, behandeling, consultatie en scholing.
Maak het verschil
Of je nu een kind begeleidt in de jeugdhulp of thuis opvoedt: jouw aanwezigheid, kennis en houding maken een wereld van verschil. Trauma hoeft geen levenslange stempel te zijn. Met de juiste aanpak, steun en behandelingen kan herstel beginnen.
