De kracht van ervaringsdeskundigheid bij jongeren met forensische problematiek

Een kwetsbare jongere in een risicovolle omgeving

Bo is een jongere die opgroeit bij zijn oma in Amsterdam. Zijn sociale omgeving wordt sterk bepaald door vrienden van de straat – jongeren die zelf bekend zijn bij justitie. Toen Bo werd verdacht van wapenbezit, werd duidelijk dat er sprake was van forensische problematiek: risicovol gedrag in combinatie met justitiecontacten, middelenmisbruik en onderliggende psychosociale factoren. Bo had behoefte aan een positief mannelijk rolmodel. Iemand met gezag én geloofwaardigheid.

De inzet van een credible messenger

Bo kreeg al begeleiding via de Intensieve Forensische Aanpak (IFA) van Levvel, maar werd ook gekoppeld aan een credible messenger. Dat is een ervaringsdeskundige uit dezelfde wijk. In dit geval had de credible messenger net als Bo een detentieverleden. Deze vorm van peer support sluit goed aan bij jongeren met forensische problematiek, bij wie aansluiting met reguliere hulp vaak ontbreekt. Dankzij hun gedeelde achtergrond ontstond er direct wederzijds respect. Bo stond open voor begeleiding en de eerste gesprekken waren veelbelovend.

Acute psychische klachten – een wending in het traject

Toen Bo kort na de start van het traject een psychose kreeg, schakelden de betrokken hulpverleners snel. In overleg met de intensief forensisch werker werd besloten om de begeleiding tijdelijk terug te schalen, met laagdrempelig contact via WhatsApp. Tegelijkertijd werd geïnvesteerd in kennisoverdracht: de credible messenger kreeg uitleg over psychoses en handvatten om hiermee om te gaan.

Een integrale aanpak met duidelijke rolverdeling

Zodra Bo stabiel was, werd het traject hervat. De begeleiding richtte zich op vier sporen:

• Vergroten van het bewustzijn over negatieve invloeden van de straat (credible messenger);
• Stabiliseren van de thuissituatie en relatie met oma;
• Verminderen van middelengebruik;
• Stimuleren van dagbesteding en motivatie voor scholing (intensief forensisch werker).

De credible messenger en de forensisch werker werkten nauw samen. De eerste bracht informatie vanuit de leefwereld van Bo, zoals de invloed van vrienden. De tweede gebruikte deze signalen om passende interventies in te zetten. Deze samenwerking was cruciaal voor het adresseren van zowel de gedragsmatige als de onderliggende psychische aspecten van Bo’s forensische problematiek.

Werken aan relaties

Een belangrijke stap was de introductie van Bo bij Adamas, waar hij ging sporten en nieuwe sociale contacten opdeed – buiten zijn straatnetwerk. Inmiddels is zijn netwerk veel sterker en constructiever. 

Ook de band tussen Bo en zijn oma is verbeterd. Ze praten open over zijn psychische kwetsbaarheid en verslavingsgevoeligheid. Bo heeft zijn psychose onder controle, heeft de medicatie helemaal afgebouwd én hij is gestopt met blowen. De forensisch werker houdt nog een vinger aan de pols bij zijn oma.  Als de situatie zo stabiel blijft als nu, stopt dat ook.

Verder met school en werk

Hoewel school nog een uitdaging blijft, is Bo gemotiveerder. Hij heeft een mentor die vertrouwen in hem uitspreekt. Zijn stage als loodgieter is voortijdig beëindigd, maar hij ging hier goed mee om en hij is nu aan het werk. Samen met zijn oma en zijn mentor zoekt hij een nieuwe stage waarin hij genoeg structuur en duidelijke begeleiding krijgt, want inmiddels blijkt dat Bo een vorm van autisme heeft.

Op naar de toekomst

Alles bij elkaar gaat het veel beter met Bo. Hij heeft zich op veel vlakken kunnen ontwikkelen en zowel hijzelf als zijn begeleiders hebben vertrouwen in zijn toekomst. Zoals de credible messenger zegt:

‘’Hij is van ‘snotjongen’ uitgegroeid tot een reflectieve jonge man, die actief advies vraagt en eindelijk verantwoordelijkheid toont.’’

Lessen voor de praktijk

Het verhaal van Bo laat zien dat jongeren met forensische problematiek baat hebben bij een aanpak die ervaringskennis en professionele zorg verbindt. Door credible messengers te koppelen aan intensief forensische hulpverlening ontstaat een interventie die jongeren aanspreekt, activeert en verbindt. Investeren in samenwerking, afstemming en wederzijds leren is hierin essentieel.

Hulp van Levvel bij forensische problematiek

Levvel biedt specialistische hulp aan jongeren met forensische problemen en hun ouders of opvoeders. Levvel heeft bovendien een TOPGGz-gecertificeerde afdeling voor complexe gedragsstoornissen en forensische jeugdpsychiatrie.

Hulp bij forensische problemen