Geweldloos verzet (NVR) voor opvoeders van kinderen met anorexia nervosa

Ouderschap van een kind met anorexia nervosa is stressvol. De zorgen die hiermee gepaard gaan, raken niet alleen de ouders, maar het hele gezin. Eetproblemen leiden vaak tot conflicten en ouders voelen zich soms gedwongen om zich aan te passen aan de symptomen van de eetstoornis. Geweldloos verzet (of in het Engels Non-violent resistance; NVR)* biedt deze gezinnen een extra behandelmogelijkheid. Deze aanpak helpt ouders om op een effectieve manier om te gaan met zowel het zelfbeschadigende gedrag van hun kind, als hun eigen gevoel van hulpeloosheid. 

*Geweldloos verzet is een methode die ouders en opvoeders helpt om meer regie te krijgen over het ouderschap. En om conflicten te verminderen en de onderlinge relaties te herstellen en te versterken.

Onderzoek naar geweldloos verzet in gezinnen met een kind met een eetstoornis

In een pilotstudie hebben de onderzoekers onderzocht welke uitkomsten het toevoegen van de oudertraining Geweldloos Verzet biedt aan de gebruikelijke behandeling van Anorexia Nervosa bij 12-18-jarigen.

6 ouders deden mee aan het onderzoek. Zij hebben driemaal een vragenlijst ingevuld: bij de start van de training, bij het einde van de training die 2 maanden duurde en 3 maanden na afloop van de training.

De groepstraining bestond uit 10 begeleidingsuren, verdeeld over 4-6 sessies in 2 maanden tijd. Tijdens de training kregen de ouders psycho-educatie, deden zij mee aan groepsdiscussies, deden rollenspellen en huiswerkopdrachten.

Uitkomsten van de training

Na de NVR-training verminderde opvoedstress van de onderzochte ouders aanzienlijk. Hoewel de interactie tussen ouders en hun kinderen niet significant verbeterde, was er wel een positieve trend zichtbaar. Het is belangrijk om te weten dat veranderingen in BMI van de adolescenten niet samenhingen met de afname van de opvoedstress. 

Deze eerste resultaten wijzen erop dat NVR een waardevolle optie kan zijn voor gezinnen met kinderen die anorexia nervosa hebben.

Wat opvalt in het onderzoek

• Ouders passen zich vaak aan de eetstoornis van hun kind aan, waarmee zij de stoornis onbedoeld in stand houden.
• Met NVR passen ouders zich minder aan de eetstoornis aan.
• Opvoedstress en de interactie tussen ouder en kind zijn belangrijk in de behandeling van anorexia nervosa.
• NVR kan een veelbelovende en haalbare behandelingsoptie zijn.

Anorexia Nervosa

Tijdens de COVID-19-pandemie zagen de onderzoekers een stijging van eetstoornissen. Anorexia nervosa is een ernstige aandoening die vaak begint in de adolescentie. Jaarlijks ontwikkelen ongeveer 1.300 nieuwe jongeren anorexia nervosa in Nederland. De gevolgen zijn ernstig, sommige jongeren overlijden.

Ouders van jongeren met anorexia nervosa ervaren vaak hoge stressniveaus en een grote zorglast. Moeders besteden vaak meer tijd aan de zorg dan vaders en voelen meer druk. Het is een uitdaging om hun kind te ondersteunen zonder in conflicten te raken of zich aan te passen aan de eisen van de eetstoornis. Dit gedrag kan leiden tot meer stress en heeft een negatieve invloed op de behandelresultaten.

NVR als behandeloptie

NVR biedt een nieuwe manier om met deze uitdagingen om te gaan. Het richt zich op het de-escaleren van conflicten en het bieden van sociale steun. Ouders leren om zich minder hulpeloos te voelen en minder hun gedrag aan te passen. Met steun van mensen uit hun omgeving leren ze zich te verzetten tegen het zelfdestructieve gedrag van hun kind. Ze verhogen hun aanwezigheid door meer in de buurt te zijn van hun kind of contact te zoeken via berichten. Middels herstelgebaren (een verzoek van ouders aan het kind voor het herstellen van de relatie na een conflict, bijvoorbeeld door iets attents te doen) en oplossingsverzoeken (verzoek van ouders naar hun kind om een oplossing te bedenken voor de terugkerende conflicten) leren ouders constructief te blijven zoeken naar verbinding. Dit kan ook helpen wanneer hun kind behandeling weigert.

Conclusie van de pilotstudie

Deze pilotstudie laat zien dat NVR een effectieve optie kan zijn voor ouders van adolescenten met anorexia nervosa. De resultaten zijn veelbelovend, maar verder onderzoek is nodig. NVR kan een waardevolle aanvulling zijn op bestaande behandelingen, vooral wanneer ouders zich vaak aanpassen aan de symptomen van de eetstoornis van hun kind. Toekomstig onderzoek moet de effectiviteit van NVR verder verkennen en de impact op opvoedstress en de interactie tussen ouder en kind evalueren. 

NVR kan ouders helpen om beter om te gaan met de uitdagingen van anorexia nervosa. En om de relatie met hun kind te verbeteren.

Meer lezen over het onderzoek

‘Non-violent resistance treatment for parenting stress and parent–child interaction in parents of adolescents with anorexia nervosa: A pilot study’

Lees het onderzoeksverslag