Vier jaar na het overlijden van haar opa leeft zijn rol in het leven van Donna (14) nog altijd voort. Niet alleen als liefdevolle opa, maar ook als haar JIM: haar Jouw Ingebrachte Mentor.
Donna werd geboren met een afwijking aan haar maag, direct na de geboorte geopereerd en kreeg tot haar twaalfde dagelijks bijvoeding met sondevoeding. Eten, proeven, aanvoelen wanneer het tijd was om te eten, dat moest ze allemaal leren. Ook vond ze het lastig om over haar gevoelens te praten.
"Met alleen medische hulp kom je er dan niet," vertelt Donna’s moeder Sandra. "We hebben eerst veel andere hulp gehad, maar daar lag de focus vaak uitsluitend op Donna. Dan gingen we naar huis, en dan had ik nog steeds geen handvatten. Die moest ik dan maar ergens anders halen. Voor ons werkte dat niet.
Levvel was de enige die alle mensen die om Donna heen stonden betrok. Dus niet alleen Donna, maar ook mij, Donna’s vader, mijn vriend en opa en oma, bij wie Donna vaak was. We werden als gezin en familie heel vaak opgetrommeld, om met elkaar, en met Saskia te praten. Saskia kwam ook vaak naar ons en naar mijn ouders."
Opa als JIM
Donna verbleef destijds, ze was toen tien jaar, twee dagen per week op de kinderdagbehandeling van Levvel (toen nog de Bascule). Ambulant hulpverlener Saskia Kroon was hun hulpverlener. Toen Saskia aan Donna vroeg wie ze als JIM wilde kiezen, hoefde ze niet lang na te denken. "Ik zei meteen: opa. Omdat hij lief was. Ik knuffelde altijd veel met hem. Ik logeerde ook vaak bij opa en oma, hij bracht me naar school en haalde me op."
Opa was er niet alleen bij voor de gezelligheid. Hij sloot aan bij de gesprekken met Levvel, dacht mee over oplossingen en bood Donna een veilige plek waar ze zich kon uiten. "Als ik niet wil praten, trek ik me terug," vertelt Donna. "Maar met opa kon ik wél praten."
Iedereen op één lijn
Ook oma speelde een belangrijke rol. "We hebben Donna vanaf baby af aan begeleid," vertelt ze. "Dan wil je ook betrokken blijven als er hulpverlening komt. Alleen als je het samen doet, kun je echt iets veranderen."
De begeleiding vroeg veel praktische inzet. Oma: "Donna moest om de twee uur eten. En als ze te weinig at, moest ze terug aan de sonde. Je kunt iemand niet dwingen om te eten, dus moesten we samen manieren bedenken die wél werkten."
Dankzij de betrokkenheid van Donna’s opa, oma, moeder, vader en moeders vriend wist iedereen wat er speelde en wat er van hen verwacht werd. "Ik hoefde niet telkens iedereen opnieuw uit te leggen wat er besproken en besloten was," zegt Sandra. "Dat ontlastte mij enorm. Iedereen zat op één lijn, en Donna, die natuurlijk slim was geworden met eten, kon niet onder de afspraken uit komen."
Zonder schuldgevoel
Wat de JIM-aanpak extra krachtig maakt, is de ruimte die het geeft aan jongeren om op meerdere mensen te kunnen terugvallen. "We hadden afgesproken: de JIM deelt niks, tenzij het echt moet. En dat werkte. Ik snap ook goed dat Donna niet altijd alles met mij wilde delen," zegt Sandra. "Als ouder ben je ook opvoeder. Mijn reactie is, vanuit bezorgdheid of frustratie, niet altijd de meest liefdevolle reactie. Ik snap dat het dan moeilijk is om iets tegen mij te vertellen. Dan kon ze naar opa. Dan hoeft zij er niet mee te blijven zitten en ze hoeft er ook geen schuldgevoel over te hebben dat ze het tegen hem vertelde."
Ook voor de lange termijn
De aanpak werkte. Rond haar twaalfde kon Donna eindelijk stoppen met sondevoeding. Maar toen ze naar de middelbare school ging, kwamen er weer uitdagingen. Minder structuur, meer zelfstandigheid. "Op dit moment zijn we net weer terug bij Levvel, omdat Donna te veel afviel en weer sondevoeding bijkreeg," zegt Sandra. "Opa is er helaas niet meer. Maar we willen heel graag opnieuw met een JIM werken. Misschien mijn vriend, of oma, dat is aan Donna. Als zij maar iemand heeft waarbij ze zich veilig voelt."
Wat hulpverleners moeten weten
Voor Sandra staat het buiten kijf dat de JIM-aanpak verschil maakt. "Ik wil tegen hulpverleners zeggen: ja, het vraagt tijd. Maar het betaalt zich echt terug. Niet alleen voor het kind, maar ook voor de ouders. Je hoeft het niet allemaal zelf te doen. En voor het kind is het veel veiliger als iedereen hetzelfde zegt en dezelfde aanpak volgt."
"De band tussen ons als gezin en familie is sterker geworden doordat we er samen bij betrokken waren. Wij zijn als familie helemaal meegegaan in de JIM-aanpak. We deden het echt met z’n allen. Dat moet ook, je wil met z’n allen vooruit."
"Ik draag deze aanpak een warm hart toe," zegt Sandra. "En het mooiste is: Donna denkt er ook zo over. Soms zegt ze zomaar uit het niets: ‘Opa was wel een goede JIM, hè?’"
De JIMaanpak
Meer weten over de JIMaanpak of hoe je die als hulpverlener kunt inzetten? Kijk op de JIM-pagina.
De naam Donna is vanwege privacy gefingeerd.