De toegevoegde waarde van neurobiologie voor de forensische praktijk: oratie Lucres Nauta

De groei van jeugdcriminaliteit

Uit de jeugdcriminaliteitsmonitor van het WODC uit 2021 komt een zorgwekkend beeld naar voren: het aantal minderjarige daders van doodslag is sinds 2016 met meer dan de helft gestegen tot 45 in 2020. Ook in de media lezen we regelmatig alarmerende berichten over jongeren die betrokken zijn bij ernstige misdrijven. En ondanks alle inspanningen in de forensische jeugdzorg, blijven de recidivecijfers voor die groep ernstig delinquente jongeren hoog: rond de 50% van de jongeren die in een JJI terechtkomt recidiveert. Hoe verbeter je de zorg en het perspectief van deze risicojeugd?

Lucres Nauta: neurobiologie als onze bondgenoot in de strijd tegen criminaliteit

Op 21 juni 2023 deelde Lucres Nauta-Jansen haar inzichten in haar inaugurele rede, genaamd 'Hoofdbrekens & Hartzaken: Het vertalen van neurobiologische kennis naar de forensische praktijk'. Hiermee aanvaardde ze officieel haar benoeming tot hoogleraar translationele forensische kinder- en jeugdpsychiatrie bij Amsterdam UMC. Samen met haar collega’s van de sectie Risicojeugd (VUmc) en TOPGGz afdeling Complexe gedragsstoornissen en Forensische jeugdpsychiatrie (Levvel) start zij haar wetenschappelijke missie om de zorg voor ernstig criminele jongeren te verbeteren.

De rol van neurobiologie in het begrijpen en behandelen van crimineel gedrag

Crimineel gedrag komt voort uit een complex samenspel tussen sociale, psychologische en biologische factoren. Over de biologische factoren weten we dat hersenontwikkeling en stress- en emotieregulatie een belangrijke rol spelen bij delinquent gedrag. Toch wordt deze kennis in de forensische praktijk nog nauwelijks gebruikt. Ze is vastberaden om deze onderbenutte kennis te integreren in een biopsychosociale benadering van diagnostiek en behandeling. Door neurobiologische kennis te benutten, kunnen we beter begrijpen wat er speelt in de hersenen van deze jongeren, en kunnen we effectievere behandelingen ontwikkelen.

Tekst loopt door onder de foto

Crimineel gedrag ombuigen: van risico naar hoop

Samen met haar collega’s zet Lucres zich in om te begrijpen waarom sommige jongeren vasthouden aan crimineel gedrag, terwijl anderen erin slagen te stoppen. Haar uiteindelijke doel is om de zorg voor deze risicojongeren te verbeteren en hen een positief perspectief te bieden, zodat ze zich kunnen ontwikkelen tot volwassenen die positief bijdragen aan onze samenleving. Door ook de neurobiologische kennis in te zetten bij het begrijpen en behandelen van crimineel gedrag, hoopt ze een positieve wending te kunnen bewerkstelligen.

Ontdek meer over deze zoektocht in de oratie van Lucres Nauta-Jansen:

Of lees het interview met Lucres Nauta in het NRC:

Agressieve jongens en angstige meisjes lijken biologisch op elkaar