Een ongeluk, een bezoek aan de SEH, en dan weer door. Toch? Niet altijd. Bij jonge kinderen kunnen schokkende ervaringen diepere sporen achterlaten dan op het eerste gezicht zichtbaar is. PTSS blijft op de spoedeisende hulp vaak onopgemerkt, met mogelijk grote gevolgen op de lange termijn.
Onderzoek door dr. Irma Hein, kinder- en jeugdpsychiater bij Levvel en Amsterdam UMC, laat zien dat de Pediatric Emotional Distress Scale – Early Screener (PEDS-ES) een effectief hulpmiddel is om snel te signaleren. De screener kan direct na een traumatische gebeurtenis worden ingezet, en blijkt een betrouwbare voorspeller van PTSS bij jonge kinderen. Lees verder voor meer uitleg en een link naar de vragenlijst.
Snel signaleren, gericht opvolgen
Het onderzoek werd uitgevoerd bij ouders van 170 kinderen tussen de 0 en 7 jaar oud, die kort daarvoor een ongeval hadden meegemaakt. Binnen een week na het ongeluk vulden zij de PEDS-ES in. Drie maanden later werd via een gevalideerd klinisch interview onderzocht of het kind PTSS had ontwikkeld.
De resultaten zijn duidelijk:
- 21% van de kinderen bleek PTSS te hebben ontwikkeld.
- De PEDS-ES voorspelde deze uitkomst goed bij een score hoger dan 8.
- Interessant is dat een lager afkappunt van 6 de gevoeligheid verhoogt tot 82% - belangrijk voor het vroeg herkennen van risicokinderen.
De onderzoekers - naast Irma Hein ook Maj Gigengack, Cedric Sachser en Ramón Lindauer - benadrukken dat dit soort vroege signalering van grote waarde is. Het maakt het mogelijk om risico’s tijdig te onderkennen en indien nodig passende diagnostiek en zorg in te zetten.
Praktisch hulpmiddel voor professionals
De PEDS-ES is een korte, laagdrempelige oudervragenlijst en goed toepasbaar in acute zorgcontexten. Denk aan de SEH, huisartsenposten of de jeugdgezondheidszorg. Professionals kunnen er snel mee inschatten of verder psychologisch onderzoek nodig is.
Door op tijd in te grijpen, kunnen langdurige psychische gevolgen bij jonge kinderen worden voorkomen. Daarmee is de PEDS-ES een waardevol instrument voor iedereen die werkt met jonge kinderen na een ongeval.
Download de vragenlijst
Meer weten?
Lees het volledige onderzoek in het European Journal of Psychotraumatology: