Ervaringsprofessional Marie-Claire: "Ik heb mijn shit omgezet in mest"

Marie-Claire van den Bosch werkte als secretaresse bij Levvel, kreeg een burn-out en re-integreerde bij het EKThuis, een thuis voor ervaringskennis. Nu werkt ze als ervaringsprofessional. Aan Levvel Up vertelt ze hoe ze haar ‘shit’ wist om te zetten in ‘mest’. “Mijn werk is mezelf zijn en mijn mest gebruiken.” 

“Ik had al een paar keer eerder een burn-out gehad. Ik was een alleenstaande werkende moeder van twee kinderen. Gewoon te druk gehad, dacht ik. Totdat ik in 2019 bij Levvel ging werken en in 2021 weer uitviel. Ik sliep niet meer, had angstaanvallen, raakte depressief en kreeg suïcidale gedachten. Ik was vooral doodsbang om verlaten te worden door mijn toenmalige vriend. Het voelde alsof er dan een gat in mij zou ontstaan en dat ik in dat gat zou sterven.

Die verlatingsangst kwam ergens vandaan. Ik kon niet meer ontkennen dat het feit dat ik afgestaan en geadopteerd was, veel meer impact op had dan ik me bewust was.

Adoptie

Mijn biologische moeder raakte op haar negentiende ongehuwd zwanger van mij. De welvarende ouders van mijn vader hielden een trouwerij tegen, overtuigd dat hun zoon erin geluisd was. Voor haar eigen ouders was de zwangerschap een schande, dit werd door de kerk zo bepaald. Mijn biologische moeder moest tijdens de zwangerschap naar een klooster. Daar is ze bevallen en zonder mij teruggekeerd. Ik ben direct bij haar weggehaald, ze heeft mij niet eens gezien. Ik werd geadopteerd en groeide op bij mijn adoptieouders, die ik tot op de dag van vandaag mijn ouders noem. 

Op mijn veertiende vond ik mijn biologische moeder via het FIOM. Daar lag een brief van haar voor mij, voor het geval ik op zoek zou gaan. Maar het contact met haar was ingewikkeld. Dat kwam vooral door de angstige reactie van mijn moeder, die bang was om mij kwijt te raken. Ik kreeg vragen als: ik ben toch je moeder? En dan ben ik zeker straks niet goed meer? Ze wilde precies weten wanneer ik mijn biologische moeder zag en wat we dan gingen doen. En mijn biologische moeder vroeg me op een gegeven moment toen ik op mezelf woonde of ze mij mocht opbellen. Daar werd ik toen heel benauwd van. Ik voelde me tussen twee moeders in zitten. Op mijn negentiende verbrak ik het contact met mijn biologische moeder weer, vanuit loyaliteit naar mijn moeder en uit afzetten tegen mijn biologische moeder. Ik denk dat daar mijn gedrag van afstoten is begonnen.

Bekijk het verhaal van Marie-Claire in deze video

Geheim

Rond mijn 28e, ik was inmiddels zelf moeder, kregen mijn biologische moeder en ik weer contact. Het werd opnieuw een lastige situatie, dit keer omdat mijn eigen kinderen, destijds 11 en 16 jaar, niets wisten van mijn adoptie. Dat was ook een gevolg van mijn moeders angst: ze wilde dat ik het hen pas zou vertellen als zij er niet meer was. Ze was bang dat de kinderen haar niet meer als oma zouden zien. Maar dit geheim woog mij te zwaar. Ik heb het hen toch verteld. Hun reactie was het tegenovergestelde van waar mijn moeder bang voor was. Ze zeiden: “We vinden opa en oma nog liever, want ze zijn helemaal niet onze echte opa en oma en ze doen alles voor ons!” 

Sindsdien heb ik contact met mijn biologische moeder. Ik ontmoette ook haar moeder, die mij haar excuses aangeboden heeft. Ze gaf aan dat ze mijn moeder nooit naar het klooster hadden moeten brengen, maar dat zij in die tijd ook niet beter wisten.

Impact

Pas tijdens mijn burn-out bij Levvel realiseerde ik me wat de invloed was geweest van deze geschiedenis, van de afwezigheid van mijn biologische moeder en de emotionele afwezigheid van mijn moeder.

Ik volgde individuele therapie en groepstherapie gericht op co-dependency en hechtingsproblematiek. Daar ging ik mijn angsten langzaam maar zeker begrijpen. Mijn extreme angst om verlaten te worden. Het wegblijven van mijn eigen pijn uit loyaliteit naar mijn moeder, die achteraf gezien natuurlijk ook hele erge verlatingsangst had. Ik bleek een ingewikkelde hechttingsstoornis en zware verlatingsangst te hebben. 

Dezelfde ervaringen

De therapieën werden geleid door therapeuten met dezelfde soort ervaringen. En dat was zo fijn! Een therapeut die hetzelfde heeft meegemaakt, en waaraan je ziet dat ze hersteld is... Dat geeft heel veel kracht, vertrouwen en moed. En het vermindert de schaamte, een groot onderbelicht aspect bij mentale problemen. Want vooral schaamte houdt je het langst weg bij het erkennen en bekennen van wat er is. Pas als je over je schaamte heen komt, kun je beginnen aan je herstel. Ik leerde mild te zijn naar mezelf en open te zijn naar mijn omgeving.

Ervaringsprofessional

In 2022 ging ik re-integreren. Mijn leidinggevende adviseerde me om een andere re-integratieplek te zoeken, waar ik weer plezier in mijn werk zou krijgen. Dat werd het Ervaringskennisteam, dat net bezig was het EKThuis te openen, een huiskamer midden in Amsterdam, waar ervaringsdeskundigen aanwezig zijn. Een plek waar jongeren en ouders, collega's en mensen uit de buurt altijd terecht kunnen voor een praatje, een kop koffie, om gewoon tv te kijken, een hobby te beoefenen. 

Daar bleken allemaal mensen te werken met een psychische kwetsbaarheid, maar er werd op een relaxte manier over gepraat, zonder schaamte. Ik heb me vaak een vreemde eend in de bijt gevoeld, maar hier was ik 'gewoon normaal'. Ik hoefde me hier niet anders voor te doen. En dat heeft mij heel erg geholpen in mijn herstel. Delen is helen, daar kwam ik hier wel achter.

Vanuit het EKThuis heb ik de training 'Levvelen met ervaringskennis' gevolgd en daarna heb ik een opleiding tot ervaringsdeskundige afgerond. Nu werk ik fulltime als Projectleider Ervaringsdeskundigheid Pleegzorg, een kans die ik van Levvel heb gekregen en waar ik nog steeds dankbaar voor ben. Ik neem deel aan casuïstiek en intervisie, ik ondersteun jongeren en ouders, in het bijzonder bij problemen rondom pleegzorg en gezinsvormen. Dat is mijn expertise, al zijn alle ervaringsdeskundigen generiek in te zetten.

Van shit naar mest

In de therapie heb ik mijn shit omgezet in mest. Tijdens de opleiding tot ervaringsdeskundige heb ik geleerd om met die mest te werken. Je shit, dan zijn je ervaringen, omhuld met schaamte, die je het dal in trekken. Je blijft je triggers houden, maar als je hersteld bent, dan schoppen ze je niet meer compleet onderuit. Dan zijn je ervaringen mest geworden.

Het werk van ervaringsdeskundigen is (vooral) schaamte wegnemen, aansluiten op de beleefwereld en hoop geven. Tegen mij kunnen ouders alles vertellen wat hen dwarszit, en waar ze zich voor schamen. Ik luister. En vaak kan ik zeggen: ik begrijp je. Ervaringsprofessionals kunnen ook daadwerkelijk zeggen dat ze de ander begrijpen, die ervaring is er immers echt.”

Lees meer over steun van ervaringsdeskundigen bij Levvel.